چسب پلی یورتان (Polyurethane adhesive or glue) نوعی از چسب می باشد که در صنایع مختلف تجاری و همچنین در وسایل سرگرمی و صنایع دستی به کار می رود.

در حالی که این چسب چندین سال در اروپا در دسترس بوده است اما تقریبا به تازگی وارد بازار آمریکا شده است. در حقیقت اولین محصول چسب پلی یورتان تا اوایل سال ۱۹۹۰ در ایالات متحده آمریکا به راحتی در دسترس نبود..

فرمولاسیون بعضی از چسب های پلی یورتان به گونه ای است که می توانند به عنوان درزگیر یا وسیله بتونه کاری به کار روند. به عنوان مثال فرم ژله ای آن غالبا  در ساخت یا تعمیر قایق ها و یا هواپیما های سبک مورد استفاده قرار می گیرد.

دیگر انواع چسب های پلی یورتان در کارهای نجاری، فلز کاری و سنگ تراشی به کار می رود. انواع ساختمانی چسب های پلی یورتان را می توان در کف کامپوزیت، کفپوش و بتن مورد استفاده قرار داد.

مزیت های فراوانی در استفاده از چسب پلی یورتان نسبت به سایر چسب ها وجود دارد. برای مثال این چسب برای استفاده در محیط های داخل و فضای باز مناسب بوده و دارای دوام زیادی می باشد. در حقیقت بعضی از برندهای تجاری چسب پلی یورتان ارتباط بین مواد و اجزاء متصل به هم را تا هر زمان ضمانت می کند. به علاوه برخلاف بسیاری از چسب هایی از این نوع، چسب پلی یورتان به صورت مستقیم پس از تولید استفاده می شود و نیازی به مخلوط کردن با سایر مواد ندارد. اکثر انواع چسب های پلی یورتان را می توان رنگ آمیزی کرد.

عامل چسبندگی قوی این چسب ناشی از عمل کردن به صورت فوم هنگامی که در معرض رطوبت قرار می گیرد می باشد. تا زمانیکه به صورت کامل خشک شده و سفت شود. این موضوع نشان می دهد که مقدار کمی از رطوبت بر روی یک سطح برای چسباندن لازم است. مگر اینکه جسم مورد استفاده شامل درصد کمی از بخار آب در خود باشد (چوب، سنگ و …).

تا زمانیکه چسب به حالت فوم می باشد این تفکر وجود دارد که می توان آن را پاک کرد و یا بر روی سطح مالید. اما در واقع عکس این مطلب صادق است. در حقیقت چسب های اضافی پس از خشک شدن، راحتتر با خراشیدن و سمباده زدن از بین می روند. به علاوه مقدار کمی از این نوع چسب برای استفاده در یک سطح لازم است.

مانند سایر چسب ها، چسب پلی یورتان دارای عمر مفید محدود ۶ ماه تا ۱ سال می باشد. گرچه با فریز کردن آن این مدت طولانی تر می شود.لازم به یادآوری است از آنجاییکه این نوع چسب در برابر رطوبت واکنش نشان می دهد بنابراین در برابر رطوبت پوست هم واکنش زا می باشد بنابراین بهتر است هنگام کار با آن دستکش پوشیده شود.

یک پیش بینی برای امنیت بیشتر:

چسب پلی یورتان را باید از دسترس حیوانات خانگی و بچه ها دور نگه داشت. همانند واکنش بر روی پوست، در صورت خورده شدن، به دلیل خواص واکنش پذیر و فعال کننده رطوبتی، باعث تورم و انسداد روده ای می گردد.

پلی یورتان به هر پلیمری که از تکرار زنجیره های واحدهای ارگانیک که به واحد های یورتانی متصل شده است اطلاق می گردد. آنها در نتیجه واکنش های پیچیده شیمیایی که شکل های مختلفی به خود گرفته اند تشکیل شده اند. برخی از پلیمرهای تشکیل شده، به چسب پلی یورتان تبدیل می شوند. آنها معمولاً بسیار قوی هستند و به صورت گسترده در مصارف خانگی و صنعتی به کار می رود.

این که مواد تشکیل دهنده چسب متخلخل یا غیر متخلل می باشند بر خلاف سایر چسب ها اهمیت چندانی ندارد. چسب های پلی یورتان به صورت خاص به عنوان چسب نجاری به کار می رود.

به دلیل مزیت مقاوم بودن به رطوبت نسبت به سایر چسب ها، بیشتر در ارتباط با چوب به کار می رود. در ایالات متحده این چسب از سال ۱۹۹۰ در بازار دیده شد ولی در اروپا برای مدت زیادی مورد استفاده بوده است.

صنعت صحافی تا حد زیادی از ظهور چسب پلی یورتان بهره برده است. آنها باعث می شوند کاغذ هایی که قبلاً به دلیل جهت برگ برگ شدن و یا روش خاص جلد شدن نمی توانستند در کنار یکدیگر قرارگیرند با هم جمع شوند. مقرون به صرفه بودن این چسب نیز قابل توجه است. به دلیل اینکه در مقایسه با تکنیک های قدیمی، نیاز به لایه نازکی از چسب جهت استفاده می باشد. به صورت تئوری تنها یک لایه نازک به ضخامت ۰۰۰۴/۰ اینچ مؤثر می باشد اما به کار بردن چسب با ضخامت کمتر از ۰۰۲/۰ اینچ (۰٫۰۵ میلیمتر) غیر ممکن است.

چسب پلی یورتان خواص با ارزش زیادی دارد. آنها در برابر دماهای بالا بسیار مقاوم می باشند و تا دمای حداکثر ۲۱۰ درجه فارنهایت (۱۰۰ درجه سانتی گراد) پایداری خود را حفظ می کنند. هنگام خشک شدن بسیار انعطاف پذیر بوده و در برابر حل شدن در مواد شیمیایی اسیدی یا قلیایی قوی، مقاوم می باشند.

آنها همچنین بسیار انعطاف پذیرند و در مکان هایی که دارای ارتعاشات و تکان های مکرر می باشند کاربرد بسیار خوبی دارند برای مثال در کارهای ساختمانی. از به هم پیوسته کردن خورده لاستیک های ضایعاتی آسیاب شده با چسب های پلی یورتانی کفپوش های پارک های بازی کودکان یا کفپوش های نصب شده برروی پل های عابر پیاده تولید و به بازار عرضه می شود.

چسب پلی یورتان در چندین فرم رایج وجود دارد. ابتدا در فرمی جهت مصارف خانگی و چسب سبک صنعتی برای چسباندن چوب و یا مواد سرامیکی به کار می رود. همچنین در فرم  ژل پلی یورتان در کارتریج مانند سیلیکون و یا جهت آب بندی کردن در ساختمان ها و تعمیرات خانه ها، مبلمان و قایق و بناهای سنگی به کار می رود. این چسب ها قادرند  دو جسمی را که یکی از آنها متخلخل است را به یکدیگر متصل نمایند. برخی از چسب های پلی یورتان که مخصوص کارهای سنگین می باشند در کارتریج ها به کار می روند و اگر زمان خشک شدن طولانی تری داشته باشند ۲۵ درصد قوی تر می شوند.

امروزه کاربردهای ابتکاری فراوانی برای انواع چسب های پلی یورتانی تک جزئی و یا دو جزئی در بازار به وجود آمده که برخی از این کاربردها ارزش افزوده بالایی را ایجاد می نمایند.