برگه اطلاعات فنی (Technical Data Sheet) بیان کننده خصوصیات فنی، فیزیکی، شیمیایی، فرآیندی، روش مصرف، استانداردهای اندازه گیری، روش ها و شرایط انبارش و نگهداری، نکات ایمنی و بهداشتی مصرف و سایر اطلاعات ارائه شده از طرف تامین کننده را به طور شفاف و قابل اندازه گیری گزارش می کند. در این مطلب به بیان و معرفی برخی از پارامترهای ارائه شده در برگه اطلاعات فنی مواد اولیه، ماشین آلات و ابزار مورد استفاده در صنایع پلی یورتان می پردازیم و به پیوست برخی از برگه های اطلاعات فنی را ارائه می کنیم.

اطلاعات فنی مواد اولیه سیستم های پلی یورتان

اطلاعات درج شده در این برگه ها در بسیاری از مواقع به شرح ذیل می باشد:

نام و اطلاعات تماس شرکت سازنده:

در برگه های اطلاعات فنی معمولا نام شرکت ارائه دهنده محصول، همراه با اطلاعات تماس و در برخی موارد تلفن و ایمیل پشتیبانی فنی درج می گردد.

تاریخ بروزرسانی: (Last Update Time)

آخرین تاریخ بروزرسانی اطلاعات گزارش شده در برگه اطلاعات فنی درج می گردد.

توصیف و کاربرد: (Description)

در برگه اطلاعات فنی پلی یورتان معمولا توصیفی از نوع مواد اولیه ارائه شده و کاربردهای اصلی آن ارائه می گردد.

شکل ظاهری: (Appearance)

معمولا حالت فیزیکی (مایع یا گاز) و رنگ پلی ال و ایزوسیانات در توصیف شکل ظاهری مواداولیه سیتم های پلی یورتان درج می گردد.

ویسکوزیته (گرانروی): (Viscosity)

این پارامتر در صنایع پلی یورتان معمولا با فاکتور غلظت یکسان پنداشته می شود و با واحد پاسکال در ثانیه (Pa.s) در دمای مرجع ( معمولا ۲۵ درجه سانتیگراد) برای پلی ال و ایزوسیانات گزارش می شود.

دانسیته (وزن مخصوص): (Specific Gravity)

پارامتر دیگری که در برگه اطلاعات فنی  پلی یورتان گزارش می شود، دانسیته پلی ال و ایزوسیانات می باشد که با واحد گرم بر سانتی متر مکعب (gr/cm³) در دمای مرجع (معمولا ۲۵ درجه سانتیگراد) می باشد. جهت مقایسه لازم به ذکر است که دانسیته آب مقطر بدون ناخالصی در دمای اتاق برابر ۱ (یک) می باشد. یعنی یک لیتر از آب فوق الذکر وزنی برابر با یک کیلوگرم در دمای اتاق دارد.

عدد هیدروکسیل: (OH Content)

این پارامتر که در رابطه با پلی ال (Polyol) مطرح می شود، بیان کننده میزان واحدهای هیدراکسیل در زنجیر پلی ال می باشد و با واحد مایع تیتر کننده آن میلی گرم هیدرکسید پتاسیم بر هر گرم پلی ال (mgKOH/gr) گزارش می شود.

عدد ایزوسیاناتی: (NCO Content)

این پارامتر در رابطه با پلی ایزوسیانات (Isocyanate) مطرح می شود بیان کننده درصد گروه های ایزوسیاناتی در زنجیره پلی ایزوسیانات می باشد.

نسبت ترکیب پلی ال به ایزوسیانات: (Polol/Isocyanate Mixing Ratio)

گزارش دهنده نسبت وزنی مناسب برای اختلاط پلی ال با ایزوسیانات می باشد. معمولا این نسبت برای پلی ال عدد مرجع ۱۰۰ و برای ایزوسیانات سایر مقادیر عددی کوچکتر یا بزرگتر از ۱۰۰ بسته به نوع سیستم پلی یورتان ارائه شده، گزارش می شود.

دمای مصرف مواد اولیه: (Chemical Temperature)

این دما با واحد درجه سانتیگراد گزارش شده و بیان کننده دمای مواد اولیه در هنگام اختلاط و تولید می باشد.

دمای قالب: (Mold Temperature)

این دما با واحد درجه سانتیگراد گزارش شده و بیان کننده دمای مناسب قالبگیری برای تولید محصول پلی یورتان از سیستم ارئه شده می باشد.

زمان قالبگیری: (Demold Time)

در این بخش از برگه اطلاعات فنی پلی یورتان معمولا زمان مناسب پخت و خروج قطعه پلی یورتانی از قالب پیشنهاد می شود.

زمان کرمی شدن: (Cream Time)

یکی از پارامترهای فرآیندی گزارش شده در اطلاعات فنی مواد اولیه سیستم های پلی یورتان، زمان شروع فوم کردن مخلوط پلی ال و ایزوسیانات از لحظه اختلاط اولیه آن ها، می باشد که زمان کرمی شدن (کرم تایم) نامیده می شود و با توجه به سرعت آن معمولا با واحد ثانیه گزارش می شود.

زمان ژل شدن: (Gel Time)

با توجه به اینکه پلی یورتان حاصل از ترکیب پلی ال و ایزوسیانات یک پلیمر ترموست (گرماسخت) می باشد و در این نوع از پلیمرها ویژگی اصلی وجود پیوندهای عرضی در ساختار آن هاست. مدت زمان تشکیل اولین پیوندهای عرضی در ساختار پلی یورتان درحال شکل گیری از زمان آغاز اختلاط پلی ال و ایزوسیانات، زمان ژل شدن (ژل تایم) نامیده می شود، که پارامتر بسیار حساس و مهم در فرایند تولید پلی یورتان است. زمان ژل شدن نیز همانند زمان کرمی شدن با واحد ثانیه گزارش می شود.

زمان خاتمه رشد فوم پلی یورتان: (Rise Time)

َاین پارامتر به مدت زمان آغاز اختلاط تا اتمام رشد سامانه فوم پلی اورتان تشکیل شده مرتبط می باشد و معمولا در سیستم فوم های پلی یورتان با واحد ثانیه گزارش می شود.

دانسیته آزاد: (Free Rise Density)

پارامتر دانسیته آزاد پلی یورتان که با واحد کیلوگرم بر متر مکعب (Kg/m³) گزارش می شود به وزن واحد حجم سامانه پلی یورتان تشکیل شده بدون فرایند قالب گیری اشاره می نماید.

دانسیته قالب: (Mold Density)

پارامتر دانسیته قالب نیز همانند دانسیته آزاد با واحد کیلوگرم بر متر مکعب (Kg/m³) گزارش و به وزن واحد حجم سامانه پلی یورتان تشکیل شده درون قالب اشاره دارد و نمادی از میزان افزایش حجم سامانه پلی یورتان تشکیل شده نسبت به حجم مواداولیه مخلوط شده می باشد.

بسته بندی و انبارش: (Packaging and Storage)

در این بخش از برگه اطلاعات فنی (TDS) تامین کننده وزن و مشخصات ظروف بسته بندی مواد اولیه و روش و شرایط صحیح انبارش و نگهداری آنها را بیان می کند.

اطلاعات ایمنی و بهداشتی: (MSDS)

در این بخش از برگه اطلاعات فنی، تولید کننده مواد اولیه، اطلاعات ایمنی و بهداشتی مرتبط با نحوه نگهداری، حمل و ابزار آلات ایمنی مصرف پلی ال و ایزوسیانات را با نکات مهم پیشگیری و درمان و کمک های اولیه در زمان بروز خطر را شرح می دهد.

توجه: تمامی اطلاعات و پارامترهای گزارش شده در برگه های اطلاعات فنی با روش های استاندارد جهانی مانند ASTM, ISO, DIN, EN  و . . . اندازه گیری و گزارش می شوند و بدین ترتیب قابل تکرار و مقایسه می باشند.

همراهان گرامی پایگاه تخصصی صنایع پلی یورتان ایران (IranPU):

در فرصت های دیگر و مطالب آتی به معرفی پارامترهای مندرج در برگه اطلاعات فنی ماشین آلات، رنگ ها، کاتالیست ها، واکس های جداکننده و سایر ملزومات ارائه شده در صنایع پلی یورتان به تفصیل اشاره خواهد شد. لطفا ما را با مطالب، پیشنهادات و انتقادات خود راهنمایی و یاری نمایید.